โดย อ.กามล แสงวงศ์
มกราคม 2550

สัญลักษณ์บนไพ่ชุด Celestial Tarot

ราศีกุมภ์ ดาวมฤตยู ธาตุลม

ความหมายจากไพ่ชุด Celestial Tarot

          ในตำราไพ่ยิปซีชุด Celestial Tarot ได้กล่าวถึงไพ่ใบนี้ว่าเป็นไพ่แห่ง ดาวมฤตยู (Uranus) และการเดินทางของปัจเจกชน หมายถึง บุคคลที่มีนิสัยชอบทำอะไรไม่คาดคิดและฉับพลัน โดยไม่อาศัยเหตุและผล  ไม่มีทั้งที่มาและที่ไปว่าเป็นอย่างไร  เป็นไพ่แห่งอารมณ์แท้ๆ  แต่นั่นก็คือคำว่าอิสระนั่นเอง
          ดาวมฤตยู คือ การก้าวจากความไม่รู้ ไปสู่ความรู้ โดยการลองผิดลองถูก คือ ความไร้เดียงสา การทำอะไรที่ตรงๆชัดเจนตามความรู้สึกแล้ว นั่นก็จะกลายเป็นประสบการณ์ของชีวิต  ซึ่งเราเรียกว่าการแสวงหา
          มันเหมือนกับความฝัน เหมือนกับการท่องเที่ยวไปคนเดียว ไปยังโลกส่วนตัวของใครของมัน ที่เรารู้อยู่คนเดียวว่า เราถูกหรือผิด เราบรรลุวัตถุประสงค์ของเราหรือยัง นั่นก็คือ จินตนาการ นั่นก็คือ การสร้างสรรค์
          ส่วนในตำราไพ่ยิปซีเล่มอื่นๆ  ให้ไพ่ The Fool เป็นดาวมฤตยู  (Uranus) ธาตุลม  แต่ยกราศีกุมภ์  ธาตุลมให้ไพ่ The Star ไป พอมาดูไพ่ The Star ของชุด Celestial Tarot เอง ก็เป็นรูปคนเทน้ำออกจากคนโท นั่นน่ะสัญลักษณ์ของราศีกุมภ์เลยล่ะครับ แล้วยังมีสัญลักษณ์ของราศีกุมภ์ กับธาตุลม ถึงแม้ว่าที่ห้อยอยู่กับเข็มขัดจะเป็นสัญลักษณ์ของดาวมฤตยู แต่ก็ต้องยกให้เป็นตามระบบสากลก็แล้วกัน

ข้อมูลทางดาราศาสตร์

          ดาวยูเรนัส หรือที่เรียกเป็นไทยๆว่าดาวมฤตยู เป็นดาวค้นพบใหม่ สมัยกรีก – โรมันรุ่งเรืองยังหาไม่พบ จึงไม่มีบรรจุลงไปในโหราศาสตร์โบราณ ดาวมฤตยูเพิ่งค้นพบเมื่อวันที่ 13 มีนาคม ค.ศ. 1781 โดย วิลเลียม เฮอร์เชล (Sir. William Hershel) ซึ่งแต่แรกเขาไม่ได้ตั้งชื่อดวงดาวเป็นยูเรนัส แต่ตั้งเป็นจอร์เจียม ไซดัส (Georgium Sidus) เพื่อเป็นเกียรติแก่ พระเจ้าจอร์จที่ 3 แห่งอังกฤษ แต่ชื่อนี้ไม่เป็นที่นิยม จนในที่สุด  โยฮันน์ บอด (Johann Bode) ได้เสนอชื่อว่า ยูเรนัส (Uranus) เพื่อให้เข้าพวกกับตำนานเทพเจ้ากับดวงดาวต่างๆ ที่มีอยู่แล้ว ชื่อนี้จึงเป็นที่ติดปากมาจนถึงทุกวันนี้
          ดาวยูเรนัสโคจรห่างจากดวงอาทิตย์เป็นอันดับที่ 7 และอยู่ห่างจากดวงอาทิตย์ราว 2,871 ล้านกิโลเมตร มีเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 51,118 กิโลเมตร โคจรรอบดวงอาทิตย์ใช้เวลา 83.8 ปี ใช้เวลาหมุนรอบตัวเอง 17.14 ชั่วโมง (หมุนรอบตัวเองตรงข้ามกับดาวเคราะห์อื่นๆ) มวลของยูเรนัส คือ ฮีเลี่ยม และไฮโดรเจน บรรยากาศประกอบด้วย ฮีเลี่ยม และไฮโดรเจน และ มีเทนเป็นส่วนใหญ่
          ดาวยูเรนัสเป็นดาวเคราะห์ก๊าซ  แกนของดาวเอียงมาก จึงหมุนรอบตัวเองในลักษณะตะแคงข้าง (ไม่เหมือนชาวบ้านอีกแล้ว) ทำให้ฤดูกาลกินเวลานานมาก เป็นหน้าร้อนซะ 42 ปี หน้าหนาว 42 ปี แต่เนื่องจากพลังงานจากดวงอาทิตย์แผ่มาถึงดาวดวงนี้ได้น้อยมาก เพียง 0.27% ของพลังงานที่แผ่มายังโลกเท่านั้น จึงทำให้ฤดูหนาวและฤดูร้อนมีอุณหภูมิต่างกันแค่ 2 องศาเซลเซียส 
          ดาวยูเรนัสมีสนามแม่เหล็กที่มีความเข้มสูงเช่นเดียวกับดาวเคราะห์ก๊าซอื่นๆ แต่สนามแม่เหล็กไม่ได้มาจากศูนย์กลางเหมือนดาวอื่นเขา เท่าที่ค้นพบมีวงแหวง 11 วง มีดาวหมุนรอบ 21 ดวง จะเห็นว่าโดยตัวดาวมฤตยูเอง ก็มีความแปลกในตัวมันเอง จึงไม่น่าแปลกใจเลยที่นักโหราศาสตร์เห็นมันเป็นตัวแทนของความแปลกประหลาดไม่เหมือนใคร

มฤตยูในตำนานเทพนิยายกรีกโรมัน

          ยูเรนัส ( Uranus ) เป็นภาษาโรมัน ส่วนภาษากรีกคือ อูรานอส (Ouranos)  
          ในตำนานกรีกนั้น ชาวกรีกโบราณ เชื่อว่า เมื่อแรกเริ่มจักรวาลมีสภาพเป็นวัตถุเละๆที่สับสนอลหม่าน บอกไม่ถูกว่าลักษณะใดกันแน่ เรียกว่า “เคออส” (Chaos) หลังจากนั้นนานนับแสนกัลป์ ต่อมาก็เกิดสิ่งมีชีวิตขึ้นเป็นครั้งแรก มีเพศชายคือ อูรานอส (Ouranos หรือ Uranus) และเกอา (Gaea)
          อูรานอสเป็นตัวแทนของท้องฟ้า ส่วนเกอาเป็นตัวแทนของแผ่นดิน ต่อมาทั้งสองได้แต่งงานกัน และให้กำเนิดโอรสธิดาหลายองค์ เป็นสิ่งมีชีวิตในยุคแรกสุดของโลก 5 จำพวก
          อันดับแรกที่เกิดเป็นสัตว์ประหลาด จากนั้นเป็นอสูร มีอยู่ 3 ตน มีร้อยหัวร้อยแขน ต่อมาเป็นไซคลอปส์ หรือยักษ์ตาเดียว ที่มีตาอยู่กลางหน้าผาก สุดท้ายเป็นพวกไทแทน ถือเป็นเทพรุ่นแรกยุคบุกเบิก ประกอบด้วย ฝ่ายชาย 6 องค์ ที่สำคัญในทางโหราศาสตร์ยูเรเนียน คือ โครนัส (Cronus) ถือว่ามีอำนาจและสำคัญที่สุด (ชื่อเทพเจ้าโครนัส เมื่อมาถึงยุคโรมันเรืองอำนาจได้ชื่อใหม่ว่า แซทเทิร์น หรือ ดาวเสาร์นั่นเอง) และฝ่ายหญิงอีก 6 องค์ สังเกตได้ว่าบรรดาลูกๆของยูรานอส ล้วนแต่แปลกๆทั้งสิ้น ความหมายของดาวดวงนี้ทางโหราศาสตร์ จึงออกมาทางแปลกๆ
          อูรานอสมีลูกกี่ตนๆ ก็กลัวจะถูกแย่งชิงอำนาจ ก็เอาลูกทุกๆตนไปทิ้งลงหุบเหวลึกใต้บาดาลที่มืดสนิท เรียกว่า ทาร์ทารัส(Tartarus) และจองจำเอาไว้ การกระทำเช่นนี้ ทำให้เจ้าแม่เกอาไม่พอใจ จึงลงไปใต้บาดาล ยุยงให้ลูกๆปฏิวัติแย่งอำนาจซะ ปรากฏว่าในบรรดาลูกๆมีโครนัสคนเดียวที่รับปาก เกอาจึงช่วยเหลือโครนัสปฏิวัติยึดบัลลังค์มาครอง
          ดาวยูเรนัสจึงแทนเหตุการณ์ที่เปลี่ยนแปลงฉับพลัน และมักจะเข้ามาพัวพันกับการปฏิวัติ  ก็เพราะตำนานนี้แหละครับ

มฤตยูในแง่ของโหราศาสตร์

          มฤตยูถูกถือว่าเป็นดาวบาปเคราะห์ (Malefic) เพราะมันคือการเปลี่ยนแปลงสำหรับคนทั่วไป การเปลี่ยนแปลง คือ การทำลายความเคยชินเก่าๆที่เขาคิดว่ามันดีอยู่แล้ว สบายอยู่แล้ว โดยเฉพาะมฤตยู คือ การเปลี่ยนแปลงแบบฉับพลันที่ตั้งตัวไม่ติด ย่อมเกิดความโกลาหล วุ่นวาย ก่อนที่จะปรับตัวเข้าสู่สภาพใหม่ แต่สำหรับผู้ที่ชอบความเปลี่ยนแปลงนี่คือ ความสนุกสนาน สดชื่น ตื่นเต้นเร้าใจ
          มฤตยู  หมายถึง การเปลี่ยนแปลงแบบฉับพลันและสุดขั้ว อุบัติเหตุ ภัยพิบัติ ความแปลกใหม่ไม่เหมือนใคร  ความตื่นเต้น  สิ่งที่คาดไม่ถึง  การแหกกฎทำลายกรอบเดิม  การปฏิวัติ การกบฏ  การสร้างสรรค์
          นอกจากนี้มฤตยูยังแทนความทันสมัย  สมัยก่อนเมื่อพบดาวมฤตยูใหม่ๆเป็นช่วง  ที่มีรถไฟเป็นครั้งแรก  รถไฟถือว่าทันสมัยที่สุด  รถไฟถูกแทนด้วยดาวมฤตยูในทางโหราศาสตร์มานาน  จนในที่สุดเมื่อมีการเดินทางใหม่ๆ ก็ยกให้เป็นหน้าที่ของดาวมฤตยู  ไม่ว่าจะเป็นรถไฟฟ้า เครื่องบิน แม้กระทั่งเดินทางอวกาศ
          มฤตยูยังแทนศาสตร์หรือเทคโนโลยีที่ทำให้โลกเปลี่ยนแปลงในรูปแบบการปฏิรูป ปฏิวัติ เช่น คอมพิวเตอร์ อิเลคทรอนิคส์  วิทยาศาสตร์ การค้นคว้าและวิจัย
          โหราศาสตร์ยูเรเนียน เป็นโหราศาสตร์ที่เปลี่ยนแปลงโดยปรับปรุงแก้ไข  เอาแต่ส่วนที่เป็นเหตุเป็นผล  เป็นหลักทางวิทยาศาสตร์  และพร้อมที่จะพัฒนาไปเรื่อยๆ จึงใช้ดาวมฤตยูแทนได้  และนี่ก็เป็นที่มาของคำว่า ยูเรเนียน ( Uranian Astrology )  ด้วย
          ส่วนไพ่ยิปซี  เป็นเรื่องของจินตนาการ ยกให้ดาวเนปจูน  ( Neptune )  เป็นตัวรับผิดชอบไปครับ

The Fool ในไพ่ยิปซี

          ในไพ่ยิปซีเอง ไพ่ The Fool หมายถึง ความเป็นอิสระ เสรี ในไพ่ชุดไรเดอร์-เวท ซึ่งออกแบบโดย พาเมลล่า  คอลแมนด์ สมิทธ์ ได้วาดเป็นคนพเนจร สะพายไม้ มีสเบียงแค่เล็กน้อย  แต่เขาก็ยังเดินไปข้างหน้าอย่างสบายอารมณ์  โดยไม่สนใจว่าจะอดอยากขาดแคลนหรือไม่   มิหนำซ้ำยังเดินเฉียดๆหน้าผา  โดยกลัวว่าจะตกลงไป  นั่นหมายถึงความกล้า  ความบ้าบิ่น  การเสี่ยง  และการผจญภัย
          แทบเท้าของเขาจะมีหมาน้อย  กระโดดไปมา  นั่นคือ  ความกระตือรือร้น ตรงไปตรงมา  สนุกสนาน การไม่หยุดนิ่ง
          ดอกไม้ที่เขาถือ   เป็นตัวแทนแห่งมิตรภาพ  จึงทำให้เขาเข้าที่ไหนก็เข้าได้
          การเดินทางของเขา  จะทำให้เขาได้เห็นโลกกว้าง  นั่นคือความทันสมัย  ได้ความคิดที่ไม่เหมือนใคร คือวิสัยทัศน์  คือความแปลกใหม่
หากเราจะแยกแยะออกเป็นหัวข้อ ก็จะได้ดังนี้

บุคคล
          จะแทนคนที่เป็นวัยรุ่นอยู่เสมอ  ทันสมัย  มองโลกในแง่ดี  รักอิสระ  ไม่มีระเบียบแบบแผน  พร้อมที่จะเปลี่ยนแปลง  เหมือนศิลปิน  จึงเป็นคนที่ไม่ยึดติดกับวัตถุสิ่งของมากนัก  
          มักจะแต่งตัวแปลกๆ  หรือมีความคิดไม่เหมือนคนอื่น   ช่างคิด  ช่างฝัน  ชอบค้นคว้า  ชอบรื้อชอบแงะ  ซ่อมแซมดัดแปลง  ชอบทดลองอะไรใหม่ๆ  รักการผจญภัย  อยากรู้อยากเห็น  เบื่อง่าย  อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย  
          อาจจะเก่งทางด้านเทคโนโลยีหรือแฟชั่น  มักพกข้าวของที่ทันสมัย  ติดตัวอยู่เสมอ  เช่น  PDA  โทรศัพท์ที่แปลกๆหรือเปลี่ยนโทรศัพท์มือถือบ่อย  ต้องหิ้วโน๊ตบุ๊คไปมา

อาชีพ
          พวกค้นคว้าทดลอง  เช่น  นักวิทยาศาสตร์  นักวิจัย  โปรแกรมเมอร์  ครู  อาจารย์  ศิลปิน  นักประดิษฐ์  ครีเอทีฟ  
          งานที่ไม่อยู่นิ่งติดที่ต้องไปโน่นมานี่  ต้องพบต้องเจอคนแปลกหน้า  เช่น งานที่ต้องเดินทาง  ต้องไปต่างประเทศ  พวกไกด์   ติดต่อประสานงาน  เทรดดิ้ง  ขับรถ  ทำทัวร์   งานบันเทิง นักข่าว  นักเขียน 
          พวกนี้อาจจะทำงานไม่ตรงกับที่เรียนมา  เพราะอาศัยความพอใจ  ของตัวเองเป็นสำคัญ

ความรัก
          รักอิสระ  ไม่ชอบการมีครอบครัว  ไม่สนใจแบบแผนประเพณี  รักใครก็รักมากคลั่งไคล้  แต่เบื่อง่าย ทำให้ชีวิตรักพังทลายได้ง่าย   เหมาะในการเป็นเพื่อนมากกว่าคู่ครอง  เพราะเขาชอบอิสระเกี่ยวพันกับสังคมเพื่อนฝูง  มากกว่าบ้าน  
          ไม่ชอบความรับผิดชอบนัก  เพราะคิดว่านั่นคือ การผูกมัด  จึงหวังไม่ค่อยได้กับการแต่งงาน  เอาเป็นแค่คบกันไปดูกันไปเรื่อยๆหรืออยู่กินเฉยๆยังง่ายกว่า   
          อยู่ในกลุ่มรักง่าย  เลิกง่าย  แล้วยังมาคบกันใหม่  หรือเป็นเพื่อนกันต่อได้ง่ายๆ

การเงิน
          หวังรวยยาก  เพราะไม่มีระเบียบแบบแผน  แต่ก็หาเงินเก่ง  มีเงินเข้ามาตลอดเวลา  แต่ไม่เหลือเก็บ  เอาไปหาความสุข  ค้นคว้าสะสมในสิ่งที่ตนพอใจ   แต่ในสายตาคนอื่น  อาจจะมองเป็นเรื่องไร้สาระ
          บางคนศิลปินจัดทำงานตามอารมณ์  หาเงินได้ก็หยุดทำงาน  ใช้เงินหมดถึงเริ่มหาใหม่ก็มี  จึงควรเอาเงินไปซื้อเป็นสินทรัพย์ที่มีราคา  เอาไว้บ้างดีกว่าที่จะเก็บเงินไว้เฉยๆ  เพราะอดใจเก็บไว้ได้ไม่นานนักหรอก  เดี๋ยวก็หมด

สุขภาพ
          อุบัติเหตุ  ตะคริว  โรคหัวใจ  ความดัน  เส้นเลือดโป่งพอง  พวกนี้ชอบทำอะไรเสี่ยงๆ  จึงเจ็บตัวได้ง่าย

          ข้อดีของไพ่ใบนี้  คือ  ไพ่แห่งการแคล้วคลาด  เช่น  เรียนหนังสืออ่านหนังสือสอบไม่ทัน  แต่ดันสอบได้  ไปกับคนมากๆเขาเจออุบัติเหตุกัน  แต่เรากลับปลอดภัย  งานทำไม่ทันดันมีคนมาช่วย  เป็นต้น
          ข้อเสียของไพ่ใบนี้  คือ  การควบคุมไม่ได้  จึงมีปัญหากับผู้บังคับบัญชาได้ง่าย  บางครั้งก็ใช้อารมณ์มากไป  ไม่มีใครควบคุมเขาได้  จนต้องออกจากงาน  เพราะใช้อารมณ์มากกว่าเหตุผลกับความกล้าบ้าบิ่นแบบโง่ๆ หรือบ้าๆ ต้องระวังไว้บ้าง